Korzenie Instytutu sięgają przełomu XIX i XX wieku, kiedy to Joanna Leplâtre (1864-1928), świadoma trudnej sytuacji religijnej w ówczesnej Francji, utworzyła w Orleanie - przy współudziale o. Rajmunda Boulangera, prowincjała dominikanów - Małą Grupę o duchowości dominikańskiej. Skupiała ona kobiety, które pozostając w świecie realizowały powołanie do życia całkowicie poświęconego Bogu i jednocześnie podejmowały działalność apostolską. Działalność ta miała na celu rozwój religijny i intelektualny różnych środowisk. Organizowano wykłady o tematyce filozoficznej, historycznej, literackiej, artystycznej, medycznej itp., kursy różnego rodzaju, a także rekolekcje; prowadzono świetlice przyparafialne i katechezę dla dzieci; zorganizowano i prowadzono bibliotekę ogólnodostępną, szkołę gospodarstwa domowego dla dziewcząt i pracownię krawiecką; niesiono pomoc zakonnicom ze skasowanych przez państwo zgromadzeń. Szeroki zakres działalności wynikał w tym okresie z rozpoznawania znaków czasu.
Z biegiem lat niektóre dzieła przejmowane były przez parafie i inne instytucje, a w Małej Grupie coraz wyraźniejsze stawało się przekonanie, że jej celem jest nie tyle organizowanie i prowadzenie zewnętrznych dzieł, ile głębokie życie religijne członkiń i przygotowanie ich do indywidualnego apostolstwa w świecie poprzez formację duchową i wzrost kompetencji zawodowych. "Reguła życia", zatwierdzona w 1904 r. przez kardynała Stanisława Toucheta, biskupa Orleanu, kładła nacisk na życie w ubóstwie, pokucie i posłuszeństwie, ukierunkowane na prawdę i formację intelektualną.
Joanna Leplâtre urodziła się 1 lutego 1864 r. w Patay, w departamencie Loiret we Francji, gdzie jej ojciec był notariuszem. Jednak od wczesnej młodości mieszkała w Orleanie. W dwudziestym roku życia dotknięta ciężką chorobą 10 lat spędziła przykuta do łóżka lub fotela. To doświadczenie, ważne dla jej życia duchowego, nie ograniczyło jej zamierzeń i działalności. Skupiając wokół swoich idei grono kobiet o podobnych dążeniach stworzyła w Orleanie centrum głębokiego życia duchowego, które nie tylko zapewniało rozwój religijny i intelektualny kobiet należących do grupy, ale prowadząc działalność apostolską w mieście promieniowało na inne środowiska. Zafascynowana spuścizną o. H. Lacordaira OP uważała, że duchowość dominikańska najlepiej odpowiada tworzonemu przez nią dziełu. Było to jednak w tamtych czasach dzieło nietypowe. Natrafiała więc na różnorodne trudności. Przełomowym momentem stało się spotkanie - w 1890 roku - z o. Rajmundem Boulangerem OP, wybitnym kaznodzieją i późniejszym prowincjałem, który nie tylko zrozumiał założenia Małej Grupy, ale potem towarzyszył jej w rozwoju, a w 1904 r. opracował dla niej "Regułę życia" zatwierdzoną przez miejscowego biskupa. Dało to instytucjonalne podstawy Małej Grupy, z której potem - po pół wieku - zrodził się Świecki Instytut Dominikański z Orleanu. Joanna Leplâtre zmarła w 1928 r.